Σφυροδακτυλία

Τι είναι η σφυροδακτυλία;

Η σφυροδακτυλία (hammer toe) αποτελεί τη συχνότερη παραμόρφωση των δακτύλων του άκρου ποδός. Χαρακτηρίζεται από κάμψη της εγγύς φαλαγγοφαλαγγικής άρθρωσης, έκταση της άπω φαλαγγοφαλαγγικής άρθρωσης και ελαφριά έκταση της μεταταρσοφαλαγγικής άρθρωσης. Κοινώς, η περιφερική φάλαγγα ενός δακτύλου του ποδιού είναι μονίμως λυγισμένη προς το έδαφος. Σαν αποτέλεσμα, εμφανίζεται επώδυνος κάλος, τόσο στην ραχιαία επιφάνεια του δακτύλου από την πίεση του παπουτσιού, όσο και στην άκρη του δακτύλου, από την τριβή του δακτύλου στο έδαφος κατά τη βάδιση.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της σφυροδακτυλίας;

Η συγκεκριμένη πάθηση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, όμως είναι συχνότερη σε ηλικιωμένες γυναίκες. Ενδέχεται να αφορά οποιοδήποτε δάκτυλο, αλλά συνήθως εμφανίζεται στο 2ο δάκτυλο και ακολουθεί σε συχνότητα το 3ο. Παθολογοανατομικά η νόσος προκαλείται από μυϊκή ανισορροπία και υπερβολική έλξη των εκτεινόντων τενόντων. Αξίζει να σημειωθεί πως η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση σφυροδακτυλίας. Επίσης, άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες αποτελούν:

• Η κοιλοποδία
• Η χρήση στενών υποδημάτων με υψηλά τακούνια
• Νευρολογικά νοσήματα (νόσος Charcot-Marie-Tooth, εγκεφαλική παράλυση)
• Η ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Η ψωριασική αρθρίτιδα
• Ο σακχαρώδης διαβήτης
• Η κάκωση του δακτύλου.

Συχνά, παρατηρείται η συνύπαρξη με βλαισό μέγα δάκτυλο (κότσι).

Σφυροδακτυλία: Ποια είναι συμπτώματα της;

Η παραμόρφωση που δημιουργείται λόγω της πάθησης έχει σαν συνέπεια το σχηματισμό κάλου, που προκαλεί έντονο πόνο, στη ραχιαία επιφάνεια των δακτύλων, λόγω της τριβής του παπουτσιού. Η νόσος έχει προοδευτική εξέλιξη. Στα αρχικά στάδια, η παραμόρφωση είναι εύκαμπτη και αυτοδιορθώνεται στην πελματιαία κάμψη του άκρου ποδός. Σε προχωρημένα στάδια, η παραμόρφωση γίνεται δύσκαμπτη λόγω της ρίκνωσης των μαλακών μορίων και δεν διορθώνεται με την πελματιαία κάμψη. Η διάγνωση είναι κλινική και οι ακτινογραφίες του άκρου ποδός έχουν δευτερεύοντα ρόλο.

Πως θεραπεύεται;

Συντηρητική Θεραπεία

Η θεραπεία είναι αρχικά συντηρητική. Σε εύκαμπτες παραμορφώσεις, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικά ναρθηκάκια που βοηθούν το δάκτυλο να παραμένει στην ανατομική του θέση. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούνται άνετα, φαρδιά υποδήματα και να αποφεύγονται τα ψηλοτάκουνα.

Χειρουργική Επέμβαση

Στις δύσκαμπτες παραμορφώσεις, συχνά απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Αυτό προκύπτει ανάλογα με την έκταση της παραμόρφωσης και τις συνυπάρχουσες παθήσεις του άκρου ποδός μπορούν να εφαρμοστούν διάφορες χειρουργικές τεχνικές. Στην περίπτωση που η παραμόρφωση είναι εύκαμπτη και έχει αποτύχει η συντηρητική αγωγή, εφαρμόζονται τενοντομεταφορές των καμπτήρων και των εκτεινόντων του δακτύλου. Σε άλλη περίπτωση που η παραμόρφωση είναι δύσκαμπτη και η συντηρητική αγωγή δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα, μπορεί να αφαιρεθεί η κεφαλή της εγγύς φάλαγγας και να γίνουν τενοντοτομές και τενοντομεταθέσεις. Επίσης, αν υπάρχει σοβαρή εμπλοκή της μεταταρσοφαλαγγικής άρθρωσης μπορούν να γίνουν επιμηκύνσεις των εκτεινόντων τενόντων, τενοντοτομές και χειρουργική απελευθέρωση του θυλάκου. Σε δύσκολες παραμορφώσεις μπορεί να γίνει και αρθρόδεση της εγγύς φαλαγγοφαλαγγικής άρθρωσης. Σε ενδεχόμενο περιστατικό που υπάρχει σφυροδακτυλία του 2ου δακτύλου, λόγω σοβαρού βλαισού μεγάλου δακτύλου, κρίνεται αναγκαίο να γίνει αρθρόδεση και της 1ης μεταταρσοφαλαγγικής άρθρωσης.

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει ως χειρουργείο ημέρας, υπό γενική ή περιοχική αναισθησία. Μετά από 15 ημέρες από το χειρουργείο πραγματοποιείται η κοπή των ραμμάτων. Μετεγχειρητικά, οι ασθενείς φορούν ειδικό νάρθηκα αποφόρτισης των μεταταρσίων και συνίσταται αποφόρτιση για μερικές εβδομάδες.

Ο ορθοπαιδικός χειρούργος, Δρ. Αντώνιος Πέττας, ήταν υπεύθυνος για τα χειρουργεία του άκρου ποδός και ποδοκνημικής στο Νοσοκομείο Norrtälje Στοκχόλμης. Έχει πολυετή εμπειρία, με μεγάλο ποσοστό επιτυχίας επεμβάσεων επικοινωνήστε μαζί του για μια εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία.